Kenmerkend.
Spaarndam maakt sinds 1 januari 2019 deel uit van de gemeente Haarlemmermeer.
Oorspronkelijk bestond de gemeente Haarlemmerliede/Spaarnwoude uit de dorpskernen:
Halfweg.
Spaarndam.
Penningsveer.
Haarlemmerliede.
Spaarnwoude.
Ruigoord (reeds eerder toegevoegd aan de gemeente Amsterdam).
Spaarndam is omgeven door water. Dit zijn zijkanaal C, het Spaarne, Mooie Nel, de Liede, het Noordzeekanaal, ringvaart Haarlemmermeerpolder, de haven van Amsterdam.
Bereikbaarheid.
Omdat Spaarndam op een dijk ligt en aan het water is de bereikbaarheid beperkt. Met een personenwagen te bereiken vanuit Haarlemmerliede, vanuit Haarlem (beperkt i.v.m. sluipverkeer) en vanaf het Noordzeekanaal. Met grote voertuigen (vrachtwagens, voertuigen b > 2.2 m) alleen vanaf het Noordzeekanaal. Er rijdt elk uur een buurtbus.
Kantoor.
Rijnlandhuis.
Veel informatie over het Rijnlandhuis is te vinden via onderstaande link:
https://adoc.pub/het-rijnlandshuis-in-spaarndam-werken-en-wonen-door-de-eeuwe.html
380 kVolt leiding.
Door het buitengebied loopt sinds kort de nieuwe 380 kV leiding (Beverwijk-Bleiswijk) (Tennet) ter vervanging van de 150 kV leiding met de bekende vakwerken (inmiddels verwijderd).
https://www.randstad380kv-noordring.nl/
Rondom Spaarndam liggen 5 forten van de stelling van Amsterdam.
Fort benoorden Spaarndam.
Fort bezuiden Spaarndam.
Fort bij Penningsveer.
Fort bij de Liebrug.
Fort aan de Liede.
https://www.stellingvanamsterdam.nl/nl/forten
Ten westen van Spaarndam liggen in de weilanden ca. 60 bunkers.
Deze groepsschuilplaatsen zijn gebouwd in de 1e wereldoorlog.
https://www.tracesofwar.nl/sights/53287/Waar-ligt-Groepsschuilplaats-Type-1918-I-Spaarndam.htm
Zijkanaal C.
Spaarndam ligt aan de waterweg zijkanaal C. Deze waterweg verbindt het Noordzeekanaal met het Spaarne en verder met de ringvaart van de Haarlemmermeer. Aan het Noordzeekanaal sluiten aan de noord- en zuidzijde diverse waterlopen aan. Vanaf de Noordzeekust hebben deze de naam zijkanaal A, B, C, en zo verder tot en met zijkanaal K (totaal 11 kanalen). Het Noord-Hollands kanaal is via zijkanaal G en de Zaan te bereiken.
https://kanaleninnederland.nl/varia/de-zijkanalen-van-het-noordzeekanaal/
Rondom Spaarndam liggen 3 golfbanen.
Amsterdamse golfclub (18 holes).
https://www.amsterdamsegolfclub.nl/
Golfclub Houtrak (18 holes).
https://houtrak.nl/
Golfbaan Spaarnwoude (54 holes, openbaar en de grootste van Europa).
https://www.golfbaanspaarnwoude.nl/
Hansje Brinker.
In Spaarndam staat het standbeeld van Hansje Brinker. Dit beeld is onthuld door prinses Margriet. Het verhaal gaat dat Hansje Brinker, lopend langs een waterkering, water uit een gaatje in de dijk zag komen. Hij bedacht zich geen moment en stopte zijn vinger in de opening om het water te stoppen. Daarmee voorkwam hij een overstroming. Dit verhaal is bedacht als toeristische attractie, maar technisch klopt het niet. Veel amerikanen komen jaarlijks op de fiets vanuit Amsterdam om dit beeld te bewonderen.
Overigens is deze situatie nagebootst bij de ingang van Madurodam in Den Haag.
https://nl.wikipedia.org/wiki/De_held_van_Haarlem
Sluizen.
In Spaarndam liggen 4 sluizen.
Grote sluis. In gebruik voor het scheepvaartverkeer vanaf het Noordzeekanaal naar het Spaarne en de Ringvaart.
Kolksluis. Alleen in gebruik voor de recreatievaart (zomer).
Woerdersluis. Dit is een overkluisde sluis en afgesloten.
Kleine Haarlemmersluis. Deze sluis is volgestort en niet bruikbaar. Alleen de restanten.
https://nl.wikipedia.org/wiki/Sluizen_in_Spaarndam
Wielerbaan Spaarnwoude.
Net buiten het dorp ligt de wielerbaan. Hier worden regelmatig wielerwedstrijden gehouden. Op het binnenterrein is de bekende scene van de film Flodders opgenomen. In deze scene rijdt een tank de woning binnen, waarna de woning volledig wordt vernield.
https://www.wheelerplanet.nl/
Spaarnwoude.
Spaarnwoude is een verzameling recreatiegebieden tussen Amsterdam, Hoofddorp en Haarlem. Spaarndam ligt ongeveer midden in dit gebied. Het strekt zich uit over de gemeenten Velzen, Amsterdam, Haarlemmermeer en Haarlem.
https://www.spaarnwoude.nl/home
Boezemgemaal Spaarndam.
Het gemaal dateert uit 1844 en is een van de oudste nog werkende gemalen. Het water wordt uitgeslagen met schepraderen. Er zijn 2 gebouwen met elk een as, waarop 5 schepraderen zijn gemonteerd. Deze scheppen zijn van hout. Oorspronkelijk werden de assen aangedreven door een stoommachine. Later is deze vervangen door dieselmotoren. Sinds kort zijn deze weer vervangen door elektromotoren. De gebouwen, ontworpen voor de stoommachines, zijn gehandhaafd. Maar zijn nu veel te groot. Als reservegemaal is er een vijzelpomp bijgeplaatst.
https://www.gemalen.nl/gemaal_detail.asp?gem_id=628
Groene schip.
Het groene schip bestaat uit 3 terpen met een hoogte van 30 m. Vanaf de terpen heeft men een geweldig uitzicht over de amsterdamse haven en over Spaarnwoude. De noordelijke terp ligt vlakbij het Noordzeekanaal. Op deze terp komt een horeca-voorziening.
https://www.afvalzorg.nl/projecten/het-groene-schip/
Amsterdam The Style Outlet.
In Halfweg, op het terrein van de voormalige suikerfabriek, bevindt zich het eerste outlet center van de randstad. Het centrum is prima te bereiken met de trein. Het ligt tegenover het station Halfweg-Spaarnwoude.
https://amsterdam.thestyleoutlets.nl/nl
Bungalowparken.
Rondom Spaarndam liggen in het recreatiegebied Spaarnwoude 2 bungalowparken van droomparken.
Droompark Buitenhuizen.
https://www.droomparken.nl/buitenhuizen
Droompark Spaarnwoude.
https://www.droomparken.nl/spaarnwoude
Suikerfabriek (Sugar City).
De voormalige suikerfabriek in Halfweg is ontmanteld. In de grote hal, welke helemaal leeg is, worden regelmatig TV-opnames gemaakt voor The Voice. De suikersilo’s zijn omgebouwd tot kantoren.
https://www.sugarcity.com/over-sugarcity/
Scheepswerf Stapel.
Oorspronkelijk werden in Spaarndam schepen gebouwd op de werf van Stapel. De speciale schepen (splijtbakken) voor de Deltawerken zijn hier gebouwd. Inmiddels is de scheepswerf verdwenen en staan er woningen (Spaarne Buiten).
Polderbaan Schiphol.
De aanvliegroute van de Polderbaan loopt over het buitengebied van Spaarndam. Ten behoeve van deze baan zijn in het verleden diverse woningen en boerderijen gesloopt.
https://nl.wikipedia.org/wiki/Polderbaan
Kolenopslag.
In het westelijk havengebied (Westport) ligt een kolenopslag. De kolen worden per schip aangevoerd en per trein afgevoerd. De kolen zijn bestemd voor de energiecentrales. Van veraf zijn deze bergen goed te zien en bepalen daarmee het beeld van de horizon.
https://www.rietlanden.com/
Olietanks.
In het westelijk havengebied (Westport) ligt een tankopslag voor olie. Hier staan enorme opslagtanks, welke van veraf goed zichtbaar zijn en bepalen daarmee het beeld van de horizon.
https://www.vopakagencies.com/location/amsterdam
Pont Buitenhuizen.
Halverwege Amsterdam en IJmuiden ligt over het Noordzeekanaal de pont Buitenhuizen. Dit is de enige verbinding naar het gebied boven het Noordzeekanaal. Vroeger was dit een gratis pont van Rijkswaterstaat. Tegenwoordig is de pont in beheer bij het gemeente vervoerbedrijf (GVB) van Amsterdam en moeten auto’s betalen.
https://www.pont-noordzeekanaal.nl/ponttijden/buitenhuizerpont-pont-910-en-914/
Houtrakkerbeemden.
Houtrakkerbeemden is een recent door Staatsbosbeheer ontwikkeld gebied. Vroeger was hier akkerbouw. Maar door de zoute kwel uit het Noordzeekanaal en Zijkanaal C is hier een brak gebied ontstaan. Er zijn diverse meertjes en sloten aangelegd. Een paradijs voor de vogels.
https://www.staatsbosbeheer.nl/Natuurgebieden/houtrak/over-de-houtrak
Oorlogsmonument.
In de Houtrakpolder aan de Machineweg is op 30 januari 1944 een Lancaster bommenwerper neergestort op een boerderij. De bommenwerper, op de terugweg van een bombardement op Berlijn, werd neergeschoten door een Duitse nachtjager. Hierbij kwam de volledige bemanning, bestaande uit 7 personen, om het leven. De bewoners van de boerderij, een gezin van 6 personen, verloren eveneens het leven .Ter herinnering is een monument opgericht.
https://www.crash40-45.nl/wp-content/uploads/2018/04/23-Cr21.-Lancaster-Houtrakpolder.pdf
Deponies.
Rondom Spaarndam liggen 4 deponies (vuilstortplaatsen).
Groene Schip in Spaarnwoude.
Oosterbroek in Velsen.
Nauernasche polder in Nauerna.
Schoteroog in Haarlem.
Windmolens.
Vanuit Spaarndam hebben we uitzicht op diverse windmolens.
1 molen op de vuilstort Nauerna. Er zijn plannen voor 2 extra molens.
8 molens aan de Nieuwe Hemweg in het westelijk havengebied. Deze staan naast de spoorbaan voor het kolentransport. NS is deeleigenaar. Er zijn plannen om de molens te vervangen door 6 nog grotere.